Som del av markeringa av nye Sogndal kommune, inviterer vi til bygdevandring på Leikanger laurdag 11. januar kl. 14:00!
Vi møtest framfor Sognefjord hotel.
Kategoriarkiv: Sogelagsarbeid
Palmerevy, kulturminne og konflikter i Systrendingen
Siste utgåva av sogeskriftet Systrendingen er klar, og her kan du lese litt om alt det spennande stoffet som er med i denne utgåva. Systrendingen er å få kjøpt på «Små Livsgleder» på Saften eller ved å sende ein e-post til khgrepstad@gmail.com. Vil du abonnere på bladet? Gå inn på systrondsogelag.no/systrendingen og ting abonnement.
Palmerevyen 60 år – Systrendingen presenterer gamle stjerner
60-årsjubilanten Palmerevyen med gamle stjerner vert presenterte i juninummeret av Systrendingen. Henning Rivedal har laga ein bildekavalkade med tilbakeblikk på mange av revyen sine glansnummer. Vi møter igjen viktige aktørar som ikkje er blant oss lenger; mellom annam Ivar Lundheim, Henry Carlson, Odd Rutle, Gunnar Johs. Vangsnes og Ingvar Halsnes. Det er også gjensyn med paven, Elvis, toppbyråkratar og mange andre som har mora oss dei siste tiåra.
Politimeisterbustaden
I serien «Fokus på eldre og verneverdige hus i bygda» har Sjur Sekse skrive om huset han bur i, Politimeisterbustaden. Huset vart bygd i 1939, og vart freda i 2001. Sekse fortel om bakgrunnen for at huset vart bygd, og om historia til huset. Han tek også vekk litt av myten som eksisterer om det å bu i eit freda hus.
Foto: Sjur Sekse
Gamle konflikter og forlikskommisjonen
Per Olav Bøyum fortel om Leikanger forlikskommisjon som hadde sitt fyrste møte 25. april 1797, og handsama mange ulike konfliktar. Ein stor del var gjeldssaker og tvistar om eigedomsrettar. I artikkelen møter vi forlikskommisær Anders Olsen Yttre Hamre, og får innblikk i nokre av sakene han hadde på bordet i dei 18 åra han sat i denne stillinga. Yttre Hamre sitt utnemningsbrev frå amtmand Christian Magnus Falsen, den tidlegare Eidsvollsmannen, er også med.
Nytt syn på kulturminne
Dei siste åra har arkeologar og andre med interesse for kulturminne fått eit nytt verktøy. Lidar er ein metode som kan brukast for å registrera og dokumentera kulturminne ved hjelp av luftboren laserskanning. Leikanger kommune er registrert på denne måten opp til ca 800 moh. Marit Anita Skrede viser døme på kulturminne som trer fram med denne teknologien.
Njøsadalen
Åse Njøs fortel om bruken av utmarksområda i Njøsadalen i åra 1930 -1990, eit viktig turområde rikt på kulturminne.
Sogelaget si fråsegn til framlegg til kulturminneplan
Kjell Arne Valvik registrerer kulturminne saman med familien. Foto: Marit Anita Skrede
FRÅSEGN FRÅ SYSTROND SOGELAG TIL FRAMLEGG TIL KOMMUNEDELPLAN FOR KULTURMINNE FOR LEIKANGER KOMMUNE
Systrond sogelag er svært glade for at Leikanger kommune for første gong no får ein eigen kulturminneplan som dekker heile kommunen. Planen inneheld eit godt oversyn over kulturminne og kulturmiljø i kommunen. Planen identifiserer mellom anna kulturminne av lokal verdi som kommunen ynskjer å prioritere, og som er viktige å ta vare på for framtida. Vidare synleggjer planen på kva måte dette kan gjerast, både i planomtale med handlingsdel og ved plankart med føresegner. Les meir
Kvifor Korea?
Det har vore ein diskusjon på Facebook dei siste dagane om nytt namn på Kyrkejvegen. Det er framlegg om Korea eller Koreavegen. Nokre har spurt om bakgrunnen for framlegget. Systrendingen nr. 1 – 2/ 2012 hadde ein artikkel om namnet. Den kan du lese her:
Allsidig Systrendingen om Spanska, vassforsyning, sølv og tradisjonseple
Julenummeret av Systrond sogelag sitt sogeskrift, Systrendingen, er no i handelen.
Les meirNye bygdebøker for Leikanger
I Leikanger har vi Leikanger bygdebok, gardssoga utgjeven i 1965 og Leikanger bygdebok, ættesoga utgjeven i 1979. Bygdebøkene er viktige historiske kjelder, og Systrond sogelag søker no kommunen om midlar til å revidere bygdebøkene.
Kjelde: Wikimedia Commons – Public domain.
Sogelaget har vore i kontakt med ulike personar og fagmiljø for å finne ut av korleis dette arbeidet best kan organiserast, gjennomførast og finansierast. Dette er vårt forslag:
- Gardssoga må reviderast og publiserast, rikt illustrert med bilete.
- Ættesoga kan presenterast elektronisk, noko som mellom anna vil kunne gjere det enklare å vedlikehalde og oppgradere soga.
- Arbeidet bør ha ei tidsramme på tre år: 2019-2021
- Ein fagperson, med bakgrunn til dømes frå historie eller arkeologi, må utføre arbeidet. Det bør også knytast ein biletredaktør til arbeidet.
- Den eller dei som skal gjere arbeidet må ha lokal forankring og nærleik til kommunen.
- Ei styringsgruppe skal rettleie i arbeidet.
Sogelaget har søkt Leikanger kommune om 3 millionar til prosjektet, fordelt over tre år, med oppstart i 2019.
Har du spørsmål eller innspel? Ta kontakt med leiar i sogelaget, Knut Henning Grepstad på leiar@systrondsogelag.no.
Skogrydding på gardsgravfeltet på Henjum
Skogrydding på dugnad
Den siste veka har frivillige frå Systrond sogelag, i samarbeid med Leikanger kommune, rydda skog på Henja. Innsatsen har vore stor, og mange traktorlass har vorte frakta vekk. Dette er første ledd i eit større prosjekt – Leikanger kommune har fått midlar frå Riksantikvaren til å skjøtta og formidla dette gravfeltet. Les meir
Kvinna – det sjølvsagde midtpunkt!
Ei fyldig sommarutgåve av sogebladet vårt, Systrendingen, går rett inn og presenterer framtida. Hermund Kleppa fortel om Kvinnafossen, det geografiske midtpunktet i den nye storkommunen frå 2020. Mykje historie er knytt til fossen og området rundt. Men sentrumspark vert det vel neppe plass til her?
Kor mange veit i dag kor Haonkasteinen, Flækahesten, Nepperthaug eller Ospedåtten er? No finn du svaret i artikkelen om dei tradisjonelle namna rundt om på Njøsafjellet. Her er mange gode spørsmål til bruk i framtidige quiz-konkurransar.
Aldersheimens Vener har sidan oppstarten i 1961 gjort ein viktig innsats for å lette kvardagen og skape trivsel til pasientane på aldersheimen og sjukeheimen og elles i kommunen. Og aktive bidragsytarar til underhaldninga 17. mai har dei heller ikkje vore redde for å trå til med.
Fiskeslepp i Svartavatnet, Leikanger i mellomalderen, avfallshandteringa si historie, at kommunistane stilte liste ved kommuneval og planane for tilrettelegging av gravfeltet på Henja er andre tema. Mykje god sommarlesing. Og inspirasjon til utforskande turar rundt om i kommunen, for å bli kjend med plassane og hendingane som er omtala i Systrendingen.
Dei som ikkje er abonnentar får tak i bladet på Små Livsgleder i Saften.
Vil du bli abonnent? Klikk deg inn på systrondsogelag.no og fyll ut webskjema, eller ta kontakt på systrendingen@systrondsogelag.no.
Årsmelding 2017
Styret si årsmelding frå 2017 gir informasjon om aktivitetar og drift av Systrond sogelag. Her kan ein mellom anna lese om arbeidet med kulturminneplanen i Leikanger, utvikling av informasjonsskilt rundt om i bygda, bygdevandring, dugnadsarbeid, medlemskveldar og informasjonsmøte som var halde i 2017. Les meir
Kulturhistorisk vandring med sogelaget
Søndag 1. oktober arrangerer Systrond sogelag ei kulturhistorisk vandring i samarbeid med Opplev Leikanger og Fruktbare dagar. Tema er kyrkjehistorie, og vi skal innom dei tre nedlagde kyrkjestadane frå mellomalderen i Leikanger – Hamre, Henja og Njøs. Knut Henning Grepstad er guide.
Arrangementet startar på Hamre. Alle møter opp ved Fruktlageret kl 13.00 og følgjer med guiden derifrå. Etter dette køyrer vi mot Henja. Her må folk parkere langs hovudvegen eller ved Henjahaugane barnehage, så samlast vi og går ein runde på Henja. Til slutt køyrer vi til Njøs for den siste etappen i vandringa. Her kan ein til dømes parkere ved forsøksgarden eller ved Statens hus.
Alle vil få informasjon undervegs om kvar og når guidinga startar på Henja og Njøs.
Sidan det vert ein del køyring, og kanskje vanskeleg å parkere rundt om i bygda, oppmodar vi alle til å samkøyre om mogeleg.